بتن مگر چیست
بتن مگر چیست + دلایل استفاده از آن را می‌دانید؟
بتن به عنوان دومین ماده پرکاربرد مورد استفاده در زمین است که در حالت اولیه و پایه، از مخلوط آب و شن و ماسه و یک خمیر سیمانی ایجاد می‌شود اما با توجه به پشرفت تکنولوژی و افزایش کاربردهای بتن، هر روز ترکیبات جدیدی به طرز تهیه این ماده پر کاربرد اضافه می‌شود و همین موضوع باعث شده است که انواع بتن ها، خواص متفاوتی با هم داشته باشند. فرم سختی و سنگی بتن به خاطر فرآیند شیمیایی میان سیمان و آب اتفاق می‌افتد.
علاوه بر مصالح به کار رفته در ترکیبات بتن، روش ساخت، شیوه مخلوط کردن مواد و نوع کاربرد هم از دیگر معیارهایی هستند که در متفاوت بودن خواص بتن و طبقه بندی‌های مختلف آن نقش مهمی دارند. بر همین اساس از انواع بتن‌های ساخته شده‌ی مهم می‌توان به بتن پلیمری، فوم بتن، بتن اکسپوز، واش بتن، بتن مگر، بتن پیش تنیده، بتن مسلح، بتن الیافی اشاره کرد. ما در این مقاله قصد داریم بتن مگر را مورد بحث قرار داده و موارد استفاده، مزایا و مقاومت فشاری آن را بررسی کنیم.
بتن مخلوطی است که از ترکیب سه ماده اصلی سیمان، آب و سنگدانه تشکیل می‌شود و هرگونه تغییر در نسبت‌ها و یا افزودن هر نوع ماده اضافی باعث ایجاد انواع بتن می‌گردد که مصارف مختلفی در صنعت بتن دارند؛ یکی از انواع بتن که در این مقاله می‌خواهیم به آن بپردازیم بتن مگر می‌باشد. از آنجا که استفاده از این نوع بتن در صنعت ساخت‌و‌ساز بسیار منحصر به‌فرد و خاص می‌باشد سخن از آن نیز بسیار کوتاه خواهد بود و پیچیدگی سایر انواع بتن را ندارد.
بتن پوششی یا مگر، بتنی غنی نمی‌باشد. بدین معنی که نسبت سیمان به آب و البته به کل مصالح می‌تواند کم باشد تا جایی‌که هر چه نسبت مصالح به سیمان بیشتر باشد بتن مگر خشک‌تری خواهیم داشت و حجم آن کمتر یا به اصطلاح لاغرتر می‌شود و موجب می‌گردد تا تحرک سنگدانه‌ها محدود شود و تحت عنوان یک محافظ مناسب در بتن‌ریزی مطرح گردد.
بتن مگر که به آن بتن لاغر یا بتن نظافت نیز می‌گویند استحکام بسیار کمتری نسبت به انواع بتن دارد و عموما به‌عنوان یک لایه پوششی از سازه محافظت می‌نماید اما در فعالیت‌های ساختمانی بسیار حائز اهمیت است و با وجود این که نقش آن در ساخت سازه بسیار محدود می‌باشد از ضرورت حضور آن نمی‌توان غافل شد.
تعریف بتن مگر
بتن مگر بتونی‌ست غیرمسلح که مقدار سیمان آن از میزان آب موجود در آن کمتر می‌باشد این خصوصیت، آن را به عنوان لایه پایه انواع بتن، به طوریکه انواع دیگر بتن روی آن قرار می‌گیرد ایده‌آل ساخته تا در تهیه سطح صاف در زمین‌های ناهموار و پوشش زمین‌های خاکی از آن بهره برند.
بتن مگر با محتوای آب بالا در مقایسه با سایر انواع بتن مانند بتن خود‌تراکم، بتن آماده، بتن سبک، بتن آرمه و بتن موجود در قطعات بتنی پیش ساخته از نسبت سیمان بسیار پایین‌تری برخوردار می‌باشد و در اصطلاح بتنی با عیار کم سیمان است.
میزان سیمان مصرفی در بتن مگر معمولا بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب متغیر می‌باشد که بسیار کمتر از سیمان سایر انواع بتن‌ها می‌باشد. به‌عبارتی بتن با محتوای سیمان کمتر از ۱۰٪ کل محتوای سایر مواد تشکیل‌دهنده آن را می‌توان بتن مگر نامید از آنجا که در آن از سیمان کمتری مصرف می‌شود معمولا به‌عنوان زیر پایه استفاده می‌گردد تا سازه از خاک محافظت گردد.
در ساخت و استفاده از بتن مگر باید دقت بالایی اعمال گردد چرا که قرار است به‌عنوان مهر و موم لایه‌های اصلی بتن به بافت زیرین استفاده گردد و هر گونه اجرا و نسبت اختلاط نادرست باعث به‌وجود آمدن ترک در بتن خواهد شد. پس می‌توان گفت آماده‌سازی دقیق، کلید اصلی بتن مگر می‌باشد.
بتن مگر به‌عنوان یک زیر پایه در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که زمین آن به خودی خود دارای پتانسیل مناسبی برای شروع اجرای یک پروژه نیست و با کمک آن در جاده‌ها به‌عنوان پایین‌ترین سطح زیرسازی و همین‌طور در احداث بنا بستر پایداری جهت شروع کار فراهم می‌شود و تحت شرایط خاص با نظارت و تایید مهندسین اجرا می‌تواند مانند یک مایع جریان یافته و کاربری‌اش را سهل و آسان گرداند؛ بدین معنی که با کمک روان‌کننده‌ها و با تایید دستگاه نظارت بتن مگر روان‌تری داشته باشیم تا بتن‌ریزی راحت‌تر صورت گیرد چرا که بتن مگر به دلیل ضخامت کمی که دارد امکان ویبره کردن آن دشوار است و بدین‌صورت نیاز به ویبره کردن کمتر احساس می‌شود.
چرا از بتن مگر استفاده می‌شود؟
همانطور که نمی‌توان بدن انسان را بدون استخوان بندی تصور کرد، ساختمان هم نمی‌تواند بدون یک پایه اصلی ساخته شود. این پایه همان بتن است که با توجه به نوع ساخت و ساز، ممکن است از انواع مختلف آن بهره برد. بتن لاغر برخلاف بتن آماده، یک بتن غیر سازهای متشکل از شن و ماسه و سیمان و آب است که انقلاب عظیمی در صنعت ساخت و ساز برپا کرده است. در واقع می‌توان گفت همان شکل پیشرفت یافته‌ی بتن معمولی است. اما با توجه به اینکه سیمان به کار رفته در آن نقش بسیار کمرنگی دارد، روان‌تر است و همین موجب کاربرد گسترده آن در صنعت ساختمان سازی شده است.
بتن ریزی توسط تراک میکسر
یکی از مسائل مورد توجه مهندسین در ساخت و ساز، تراز کردن فونداسیون و تضمین استحکام زمین‌های دارای استحکام کم است که به لطف این بتن، قابل حل شده است. در واقع کاربرد این بتن غیر مسطح، آماده سازی سطح برای آرماتورسازی و صفحه گذاری است. سیمان کم و در مقابل آب زیاد، باعث شده در برابر نفوذ سیمان به داخل خاک مانعی ایجاد شود.
همچنین در ساخت و سازهایی که نمی‌خواهیم بتون اصلی فونداسیون با خاک تماس داشته باشد و همچنین برای جلوگیری از آبکش شدن، بتن مگر را مورد استفاده قرار می‌دهیم. گاهی در ساختمان سازی، نیاز است که خاک برداری بیش از حدی در جهت تراز کردن و رگلاژ کف فونداسیون و ایجاد یک سطح صاف برای ادامه فرایند پی سازی صورت گیرد که در این مواقع، می‌توان روی بتن نظافت حساب ویژه‌ای باز کرد.
مزایای بتن مگر
بتن رگلاژ یا مگر ویژگی‌های مثبت زیادی دارد و همین باعث شده تا کاربرد گسترده‌ای داشته باشد. تعدادی از این مزایا به شرح زیر است:
- بتن رگلاژ یا نظافت مانع از خروج آب از بتن و جذب آن توسط خاک شده و درنتیجه از پوک شدن بتن جلوگیری می‌کند. همچنین به هیدراته ماندن بتن فونداسیون، انجام بهتر شاتکریت و سفت شدن بتن کمک زیادی می‌کند.
- این نوع بتن بین سطح خاک و فونداسیون فاصله‌ای ایجاد می‌کند و با این کار، اسکلت سازه و فونداسیون از حملات سولفاتی و پوسیدگی در امان می‌مانند. درنتیجه میزان نیاز به استفاده از بتن ضدسولفات نیز کاهش می‌یابد.
- بتن مگر به عنوان مانع عمل کرده و از نفوذ سیمان به سطح خاک جلوگیری می‌کند.
- بعد از خاک‌برداری سطح زیر فونداسیون با بتن رگلاژ به صورت ترازبندی شده و هموار آماده می‌شود تا فونداسیون بهتر و محکم‌تر اجرا شود. درواقع این بتن کف پی را تراز کرده و بستر خاک را برای پی ریزی آماده می‌کند.
- درصد شن و ماسه موجود در بتن رگلاژ نسبت به میزان سیمان آن بیشتر است و همین باعث می‌شود تا فضاهای خالی را به خوبی پر کند.
- سطح بتن رگلاژ سخت و قوی است اما نیروهای وارد شده را به صورت یکنواخت توزیع کرده و به خوبی به زمین انتقال می‌دهد. همچنین مقاومت آن در برابر تغییر شکل ناشی از فشارهای وارد شده زیاد است.
- سازگاری این نوع بتن با انواع شرایط اقلیمی و محیط زیستی از دیگر مزایای آن است و باعث افزایش راندمان کاری می‌شود.
چگونگی آماده‌سازی بستر زمین قبل از بتن‌ریزی
۱- قبل از شروع انجام هرگونه عملیات بتن‌ریزی مشخصات فنی پروژه و استانداردهای موردنظر باید به توافق بین پیمانکار و کارفرما برسد. از جمله چگونگی تمیزکاری و آماده‌سازی پی، محل‌های بتن‌ریزی و ساخت بتن که قبل از دستور بتن‌ریزی باید توسط نماینده کارفرما و مهندس ناظر کنترل گردند.
۲-سطح پی‌ها که در تماس با بتن قرار می‌گیرند باید به‌گونه‌ای آماده‌سازی شوند که در حین اجرا و بعد از تکمیل سازه پاسخ‌گوی نیازهای سازه در جهت استقرار یک بنای مستحکم و استوار باشند.
۳- چنانچه نیاز به حفاری باشد باید انفجار به‌گونه‌ای باشد که سنگ‌های درجا آسیب نبینند و یا شکست و ترک اضافی ایجاد نشود چرا که باید توسط بتن جایگزین شود که قطعا در افزایش هزینه برآورد شده نقش به‌سزایی خواهد داشت.
۴- همچنین سنگ‌‌هایی که دچار تجزیه یا هوازدگی شده‌اند باید توسط مواد مناسب آب‌بندی و درزگیری شوند.
۵- در اغلب موارد نیاز است سطح سنگها پوشش داده شوند تا در آب و هوای مرطوب و شرایط جوی نامساعد به‌خصوص در هنگام بارندگی بهینه شوند. به‌طوریکه کارگران مجبور نخواهند بود در یک محیط سراسر گل و لای کار کنند، همچنین میلگردها و قالب‌ها تمیزتر خواهند ماند و به‌طور کل تمیزکاری قبل از بتن‌ریزی به حداقل خواهد رسید.
۶- بهتر است سطوح سنگها و حتی خود پی عاری از آب آزاد سطحی باشند تا در پیوستگی بتن و سنگ خللی وارد نگردد.
۷- چنانچه مقدور باشد پی‌های داخل خاک بایستی تا قسمت دست نخورده مصالح حفاری شده و با مصالح مناسب جایگزین گردند.
۸- در آخر خاک ضیف و نرم در محل پی باید توسط مصالح مناسب ترمیم گردد.
حال باید به دنبال راه‌‌‌حلی جهت چگونگی رسیدن به نتیایج فوق باشیم، اینکه پی باید چگونه تمیز گردد و یا جهت جایگزین نمودن مصالح ترک خورده از چه مصالحی استفاده شود؟ با کمک چه وسیله‌ای سطح را خشک نماییم؟ چه نوع ماده آب بندی بهترین کارآیی و عملکرد را خواهد داشت؟
قدر‌مسلم محققان و مهندسین عمران و سازه این پرسش‌ها را نیز بدون پاسخ نگذاشته‌اند، بهترین گزینه برای انجام موارد فوق بتن مگر می‌باشد چرا که نه تنها بخاطر عیار پایین سیمان قیمت تمام شده کمتری خواهد داشت بلکه بستر خاک‌برداری شده را جهت مراحل بعدی بهینه می‌سازد.
اصول بتن ریزی مگر
برای بهره‌مندی از ویژگی‌ها و مزایای این بتن باید آن را به صورت اصولی و مطابق با ضوابط مربوطه اجرا کرد. در ابتدا باید تراز بتن رگلاژ با کمک میلگردهای کوبیده شده در سطح زمین گودبرداری شده در نظر گرفته شود. سپس ناهمواری و بلندی‌های موجود در بین میخ‌های ریسمان شده به صورت دستی صاف و مسطح شوند. آماده سازی کف پی و مرطوب کردن بستر بتن ریزی اهمیت زیادی در اجرایبتن رگلاژ دارد و مانع از خروج فوری آب بتن از زیر پی می‌شود. نکته مهم این است که خیس کردن بستر پی باید در حد مرطوب کردن آن باشد نه جمع شدن آب در کف پی.
پس از مرطوب سازی، نوبت ریختن بتن آماده شده در محدوده P+5 تا 10 سانتیمتر در هر طرف متراژ است. سیمان کشی یا کروم بندی بستر خاک قبل از بتن ریزی به ایجاد سطحی صاف کمک می‌کند. متراکم بودن بتن ضروری است و سطح آن باید ترازبندی، صاف و یکدست شود. صاف کردن سطح بتن با شمشه و تراز یا شلنگ تراز انجام می‌شود. با کمک تخته ماله می‌توان سطح بتن را به صورت صاف و یکنواخت ماله‌کشی کرد. مرحله عمل آوری بتن پس از بتن ریزی بتن مگر است. نکته بسیار مهم هنگام ریختن بتن توجه به ارتفاع آن است. ضخامت بتن رگلاژ در هر قسمت نباید کمتر از 5 سانتیمتر باشد و معمولا ارتفاع آن بین 10 تا 15 سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود.
هنگام بتن ریزی، باید بتن رگلاژ سطح زیرین تمام پی‌های بتن آرمه را پوشش دهد. این کار از آلودگی و آسیب‌دیدگی فونداسیون و بتن سازهای جلوگیری می‌کند. همچنین عیار بتن رگلاژ بکار رفته در لایه تسطیح نیز باید مشخص شود.
ابزارالات و ماشین‌های مورد نیاز برای اجرای بتن مگر
استفاده از وسایل ایمنی مناسب در اجرای کار یکی عوامل تاثیر گذار در پیشرفت کار است. علاوه بر آن، نباید از تاثیر بسزای ابزار و ماشین آلات مناسب در پیشبرد سریع‌تر کارها غافل شد. برای عملیات بتن ریزی به وسایلی از قبیل شمشه‌ی آهن، شیلنگ تراز، متر، کمچه، تخته ماله و استامبولی نیاز است. شیلنگ تراز یک لوله‌ی پلاستیکی شفاف است که در جهت پیدا کردن دو نقطه هم تراز در ساختمان سازی و نقشه برداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تخته ماله از دیگر ابزارآلات دستی مورد استفاده در بتن ریزی سطوح متوسط مثل فونداسیون و دال‌های کوچک است که از یک دسته بلند 2 متری و یک ماله بزرگ در انتهای دسته تشکیل شده است. ابزار عمومی ساختمان سازی یعنی بیل و فرقون و کلنگ هم همیشه در صحنه حاضر هستند. میکسر (بتونیر)، پمپ بتن، ویبراتور و ... نیز از دیگر ماشین آلات مورد نیاز برای اجرای اصولی و صحیح بتن ریزی است.
موارد استفاده از بتن مگر
- تهیه سطح یکنواخت فونداسیون و جلوگیری از تماس مستقیم بتن فونداسیون با خاک
- استفاده عمده در زیر پایه‌‌ها (جایی که پایه اصلی می‌خواهد در آن قرارگیرد)
- به‌عنوان پایه در زمینه روکش آسفالت
پایه بتنی مگر در روکش آسفالت در مقایسه با پایه عمومی نیمه سفت و سخت از کارکرد بهتری مانند مقاومت بالا و مقاومت در برابر فرسایش برخوردار است و در بارگذاری‌های ناشی از ترافیک بر روی آسفالت، می‌تواند مؤثر واقع شود که تحقیقات در این مورد در بازار رقابتی صنعت ساخت و ساز بریتانیا در بخش عمده‌ای از ساخت و سازهای مهندسی عمران دنبال می‌شود و به نتایج مطلوبی نیز در این زمینه رسیده‌اند.
اکنون از بتن مگر چه انتظاراتی داریم؟
۱- ایجاد یک بستر مناسب برای بتن‌ریزی
۲- محافظت از فونداسیون اصلی از خاک لایه زیرین
معمولا رطوبت و یا سایر مواد شیمیایی موجود در خاک مانند سولفات‌ها ممکن است به بتن آسیب رسانده و موجب کاهش مقاومت آن گردند.
۳- مانع از جذب آب بتن توسط خاک لایه زیرین
۴- مانع از نفوذ سیمان موجود دربتن توسط خاک لایه زیرین
۵- هموارنمودن و تراز کردن فونداسیون
... و در واقع هدف استفاده از بتن رگلاژ رسیدن به مورد آخر یعنی داشتن فونداسیونی صاف و همگن می‌باشد.
قبل از ریختن بتن مگر یک‌سری نکات اساسی وجود دارد که باید توسط مجریان امر بر دقت اجرای آن نظارت کامل اعمال گردد. در ذیل به برخی از این موارد اشاره گردیده است:
۱- زیرسازی و بستر باید مرطوب شده و بدون خیس شدن کامل روی آن بتن ریخته شود.
۲- پس از افزودن آب به اجزای تشکیل دهنده بتن رگلاژ حداقل دو دقیقه زمان نیاز است تا عمل اختلاط کامل شود.
۳- از آنجا که آرماتوربندی از کف صورت می‌گیرد باید سطح بتن مگر عاری از هرگونه مواد آلاینده و مضر بوده و سطح کاملا یکنواخت باشد تا آرماتوربندی و صفحه‌گذاری به بهترین نحو ممکن صورت پذیرد.
۴- شفته آهکی( مخلوط خاک، شن،آب و آهک) که قبل از بتن ریزی در محیط‌های مرطوب جهت افزایش مقاومت فشاری بستر اجرا می‌گردد نیز باید رطوبت کافی داشته باشد تا از جذب آب بتن توسط آن جلوگیری شود و بتن اصطلاحا پوک نشود.
لازم به ذکر است شفته آهک زمانی آماده است که به مقاومتی معادل ۵.۱ کیلوگرم برمترمربع رسیده باشد و در اصلاح هرگاه اثر کفش هنگام راه رفتن روی آن باقی نماند می‌گویند شفته آهکی آماده شده است و می‌توان بتن مگر را روی آن اجرا نمود.
ساخت و اجرای بتن مگر
◄بتن مگر باید مخلوطی از مواد زیر باشد:
الف- سیمان
ب- مصالح
ج- آب
د- طبق نظر پیمانکار ترکیبات کاهنده آب و مواد افزودنی
طرح مخلوط مقدار و نوع سیمان، میزان آب، درجه‌بندی سنگدانه و نوع مواد افزودنی مصرفی به منظور پاسخگویی به مشخصات مورد نظر پیانکار یا مهندس اجرا توسط آزمایشگاه ارائه می‌گردد.
◄ باتوجه به حجم بتن‌ریزی از لوازم و ابزار متفاوتی در ساخت استفاده می‌گردد مانند: بتونیر یا میکسر
چنانچه حجم آن کم باشد از بتونیر جهت اختلاط استفاده می‌شود اما در پروژههای بزرگ با حجم بتن مصرفی بالا باید از کارخانه تولید بتن آماده، بتن مگر خریداری شده و توسط تراک میکسر به محل بتن‌ریزی آورده شود. گاها در پروژههای بزرگ در محل ساخت سازه بچینگ تولید بتن مستقر می‌گردد که در این صورت نیز بتن مگر از بچینگ مستقر در محل تهیه می‌گردد که حمل آن نیز باز هم توسط تراک میکسر صورت می‌گیرد و در جاهایی که امکان استفاده از تراک میکسر نباشد از باکت (باکس‌‌های نسبتا بزرگ که توسط جرثقیل جابجا می‌شوند) و یا حتی فرقون جهت حمل بتن مگر استفاده می‌شود.
◄پس از آن‌‌که عملیات گودبرداری انجام می‌شود چنانچه خاک سست باشد ابتدا خاک کوبیده و محکم می‌گردد در غیر این‌صورت به کوبیدن نیازی نیست، پس از آن با مرطوب کردن سطح بستر، بتن مگر توسط پمپ بتن و یا در ابعاد کوچک توسط کارگران ساختمانی ریخته می‌شود و پس از آن مانند هر نوع بتنی سطح آن پرداخت می‌گردد که می‌تواند عملیات پرداخت توسط کمچه، تخته ماله، شمشه آهنی و هر نوع ابزار ترازکننده انجام شود.
◄ضخامتبتن رگلاژ حدودا ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود ولی چانچه نیاز سازه ایجاب کند از ۵ سانتیمتر نباید کمتر و ترجیحا از ۲۰ سانتیمتر نباید بیشتر باشد.
◄جهت اجرای فونداسیون روی بتن مگر، لازم است بتن رگلاژ حدود ده ساعت با پاشش آب مرطوب نگه داشته شود تا فرآیند هیدراتاسیون و گیرش بتن به‌طور کامل انجام شود.
در اغلب موارد پس از گذشت یک روز سطح بتن مگر کاملا خشک شده و می‌توان عملیات بتن‌ریزی را بر روی آن اجرا نمود.
◄نباید فراموش کرد که کلیه وسایل ایمنی منجمله چکمه لاستیکی،لباس کار مناسب و کلاه ایمنی باید در اختیار کارگران و افراد دخیل در امر بتن ریزی قرارگیرد.
نکته اساسی که باید به آن دقت نظر داشت این است که هدف ما در استفاده از بتن مگر داشتن سطحی صاف، تمیز و عاری از هرگونه مواد شیمیایی برای رسیدن به یک فنداسیون بادوام و مستحکم می‌باشد چرا که زیرسازی در کلیه پروژههای ساختمانی مبنایی بر داشتنن سازهای استوار و مقاوم با طول عمر طولانی خواهد بود.
شرکت پایهان بتن با تجهیزات فوق پیشرفته و پرسنل مجرب امکان تولید بتن مگر با ظرفیت بالا و اجرای آن در محل پروژه تحت نظر مهندسین کارآزموده و نظارت بر اجرای آن توسط مدیران کنترل کیفیت در سطح مشهد آماده همکاری با کلیه شرکت‌های ساختمانی و پیمانکاران و مجریان امور ساخت‌و‌ساز می‌باشد.
نکات الزامی هنگام اجرای بتن مگر
همانطور که در اجرای سایر کارهای اجرایی نکاتی را در جهت افزایش بازدهی و کارایی قابل قبول مد نظر قرار می‌دهید، در اجرای این نوع بتن هم باید همین روند را در پیش بگیرید. با ما همراه باشید تا در ادامه به توضیح برخی از مهم‌ترین نکات قابل توجه در اجرای بتن مگر بپردازیم.
• توجه داشته باشید که قبل از اجرای بتن حتما باید خاک بستر مورد نظر مرطوب باشد. از آنجایی که مقدار آب این بتن بسیار بالاست و خواص اصلی بتن به همین موضوع برمی‌گردد، نباید آب بتن جذب خاک شود. چون در این صورت، بتن پوک می‌شود. همچنین، شفته آهک هم باید مرطوب شود تا از بروز چنین اتفاقی جلوگیری به عمل آید.
• زمان مناسب اجرای بتن بر روی شفته آهک، زمانی است مقاومت شفته به 1/5 کیلوگرم بر متر مربع رسیده باشد. در غیر این صورت، اثر کفش بعد از راه رفتن بر روی آن باقی می‌ماند.
• معمولا ابزاری که در ساخت بتن مگر استفاده می‌شود، بتونیر کوچک است. نکته مورد توجه این است که بتن باید حداقل2 دقیقه پس از اضافه کردن آب، درون دستگاه به خوبی مخلوط شود.
• از آنجایی که این نوع بتن برای پاکسازی کف و اجرای دقیق‌تر فاصله گذاری آرماتور از کف مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید سطح تمام شده تمیز و یکنواخت باشد تا آرماتور بندی به خوبی انجام گیرد.
• بعد از اجرای بتن، بسته به شرایط دمایی، حدودا 10 ساعت باید سطح آن مرطوب نگه داشته شود. بعد از گذشت یک روز هم می‌توان عملیات بعدی را انجام داد.
مقاومت فشاری در بتن مگر
بتن نظافت دارای مقاومت فشاری است که به عواملی نظیر مسافت جابجایی، هیدراتاسیون سیمان، گیرش بتن و ... بستگی دارد. از آنجایی که مقاومت مورد نظر از دستگاه بتونیر، که برای اختلاط و بتن ریزی استفاده می‌شود، شروع می‌شود، ممکن است مرحله بتن ریزی کیفیت و مقاومت بهینه و مورد قبول را نداشته باشد. مورد دیگر این است که اگر بتن مگر از روی قبلی باقی مانده باشد، احتمال دارد در گیرش بتن مشکلی به وجود آید.
از همین رو انجام کارهایی مثل روان کردن بتن، می‌تواند مشکل به وجود آمده را حل کند و استفاده از بتن را در روزهای آتی هم امکان پذیر کند. مقاومت فشاری این بتن طی چند مرحله به صورت کنترل کردن بتن با استفاده از مقاومت مشخص بر اساس استاندارد ASTM C192 C39 و کنترل یکنواختی اختلاط بر اساس ASTM C94، کنترل عمل آوری بر اساس استاندارد ASTM C31 C39 و کنترل مقاومت فشاری تحت شرایط کارگاهی در دوره‌ها و بازه‌های زمانی مختلف تعیین می‌شود.
مقاومت فشاری بتن مگر در سه گرید M-5، M-75 و M-10 طبقه بندی می‌شود که در هرکدام، نسبت ذرات سیمان و شن و سنگدانه‌ها متفاوت است. با توجه به این طبقه بندی، می‌توان متوجه شد که حداقل مقاومت فشاری بتن رگلاژ، 5 مگاپاسکال است. معمولا مقاومت بتن مگر در آزمایش فشاری سه محوره، بیشتر از حالت تک محوره ثبت می‌شود. نتایج این آزمایش بیشتر در محاسبات مرتبط با ستون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تخریب پس از بتن ریزی
در عملیات بتن ریزی نیز مثل هر فرآیند دیگری احتمال اشتباه و خطا وجود دارد. برای مثال در صورت عدم تطابق بتن ریزی با نقشه اجرایی، تغییر نقشه، اشتباهات اجرایی، مقاومت پایین بتن و دیگر المان‌های سازه در عملیات مقاوم سازی، باید تخریب بتن صورت گیرد تا بعدا مشکلات بزرگتری به وجود نیاید. در واقع تخریب بتن، شامل مراحل جداسازی و حذف کنترل شده‌ی بتن است که باید توسط نیروی کاملا متخصص و با مهارت انجام گیرد؛ چرا که هر اشتباه کوچکی می‌تواند باعث بروز آسیب‌های جانی و مالی بزرگی شود.
بعد از اتمام مراحل کار و خشک شدن بتن مگر، می‌توان در قسمت‌هایی که اشتباهی رخ داده، برداشت و یا تخریب بتن را انجام داد. برای این کار، کتراک می‌تواند گزینه مناسبی باشد. کتراک یک ماده شیمیایی است که به صورت پودری در دسترس است. از همین رو باید قبل از استفاده با آب ترکیب شده و یک محلول همگن ایجاد کرد. در طی واکنش‌های شیمیایی و ایجاد یک نیروی کششی، بتن و یا سنگ دچار تخریب می‌شوند. با استفاده از این روش به علت عدم ایجاد ارتعاش و لرزش و آلودگی صوتی، می‌توان اشتباهات احتمالی بتن ریزی را اصلاح کرد.
جمع بندی
همانطور که گفته شد، بتن از اجزای ساختاری و حیاتی صنعت ساخت و ساز به شمار می‌رود که با توجه به میزان ترکیباتش می‌تواند انواع گوناگونی داشته باشد و برای کاربردهای متنوعی مورد استفاده قرار بگیرد. یکی از انواع بتن‌ها که امروزه انقلاب عظیمی در صنعت ساختمان سازی ایجاد کرده، بتن مگر است. این بتن با نام‌های بتن نظافت و رگلاژ هم شناخته می‌شود که میزان سیمانش کمتر از 10% و میزان آب آن بیشتر از بتن‌های معمولی است. از بتن نظافت برای هم سطح کردن و زیرسازی همگن فونداسیون ساختمان استفاده می‌شود و به خاطر میزان ترکیباتش، مانع نفوذ نم و رطوبت و مواد شیمیایی به داخل بتن می‌شود. حداقل عیار بتن مگر، 100 کیلوگرم بر متر مکعب و میزان حداکثری، 150 کیلوگرم بر متر مکعب است. از آنجایی که این نوع بتن از ضخامت کمتری برخوردار است، برای بتن ریزی نیازی به قالب بندی و دقت بالایی نیست. اگر تهیه بتن مگر به صورت اصولی انجام گیرد و تمام نکات ضروری و ایمنی در عملیات اجرایی رعایت شود، می‌توان به نتیجه مطلوب و بدون نقصی دست یافت.
واحد تحیق و توسعه شرکت پایهان بتن